Deneme Nedir?

Deneme, kişinin konu üzerinde edindiği düşünsel ve özel görüşlere dayalı kesin yargıları olmayan kısa metinlerdir. Toplumsal konulardan uzak, iç çatışmalara ve soyut dünyalardan beslenir. Senli Benli Deneme ve Düzenli Deneme olarak ikiye ayrılır. Konu sınırlılığı bulunmaz, günübirlik yazılardır, kanıtlama amacı gütmez. Ünlü Eleştirmen Nurullah Ataç’ın dediği gibi “Deneme ben’in ülkesidir.”

Nurullah Ataç (1898-1957)

Deneme Alanında Bilinen Eserleri: Günlerin getirdiği, Karalama Defteri, Sözden Söze, Diyelim.

Suut Kemal Yetkin (1903-1980)

Deneme Alanında Bilinen Eserleri: Şiir Üzerine Düşünceler, Günlerin Götürdüğü, Yokuşa Doğru, Düşün Payı, Estetik, Metafizik, Edebiyat Konuşmaları, Edebiyat Üzerine, Yarına İnanmak, Yazılanı Yaşama, Canım Kitap.

Ahmet Haşim (1884–1933)

Deneme Alanında Bilinen Eserleri: Gurebahanei Laklakan, Bize Göre.

Refik Halit Karay (1888-1965)

Deneme Alanında Bilinen Eserleri: Bir Avuç Saçma, Bir İçim Su, Üç Nesil Üç Hayat, İlk Adım, Makyajlı Kadın, Tanrıya Şikayet.

Falih Rıfkı Atay (1894-1971)

Deneme Alanında Bilinen Eserleri: Eski Saat, Niçin Kurtulmak, Çile, İnanç, Pazar Konuşmaları, Kurtuluş, Bayrak.

Cemil Meriç (1916-1987)

Deneme Alanında Bilinen Eserleri: Mağaradakiler, Bu Ülke.

Salah Birsel (1919-1999)

Deneme Alanında Bilinen Eserleri: Kurutulmuş Felsefe Bahçesi, Yapıştırma Bıyık, Paf ve Puf, Şiir ve Cinayet, Halley Kimi Kurtarır, Amerikalı Tolstoy, Bir Zavallı Sarı At, Şişedeki Zenci, Asansör, Kediler, Hafiyeler Önde Gider, Kahveler Kitabı, Ah Beyoğlu Vah Beyoğlu, Boğaziçi Şıngır Mıngır, Sergüzeşt-i Nono Bey ve Elmas Boğaziçi, İstanbul-Paris.

Sabahattin Eyüboğlu (1908-1973)

Deneme Alanında Bilinen Eserleri: Avrupa Resminde Gerçeklik Duygusu, Fatih Albümüne Bakış, Mavi ve kara, Yunus Emre'ye selam, Yunus Emre, Sanat Üzerine Denemeler, Pir Sultan Abdal, Köy Enstitüleri üzerine, Diyelim Söz Arasında, Kırkpınar.

Şevket Rado (1913-1988)

Deneme Alanında Bilinen Eserleri: Hayat Böyledir, Tatlı Dil, Aile Sohbetleri, Saadet Yolu, Eşref Saati, Ümit Dünyası, 50. yılında Sovyet Rusya.